İş Kazaları Nasıl Önlenir? Gerçek Olaylarla Örnekli Anlatım

İş kazaları, çoğu zaman “basit bir ihmal” sonucu ortaya çıkar. Oysa ki bu kazaların büyük bölümü önceden alınacak tedbirlerle kolayca önlenebilir. Bu yazıda, iş kazalarının nasıl önlenebileceğini hem temel bilgilerle hem de yaşanmış örneklerle anlatıyoruz. Amacımız, okuyucuda farkındalık oluşturarak iş güvenliğine olan duyarlılığı artırmak.

İş Kazası Nedir?

6331 sayılı kanuna göre iş kazası; iş yerinde, iş sırasında veya iş nedeniyle meydana gelen ve çalışanın fiziksel ya da ruhsal zarar görmesine yol açan olaydır.

Kazalar genellikle şu sebeplerle olur:

• Eğitimsizlik

• Koruyucu ekipman eksikliği

• Dikkatsizlik veya ihmalkârlık

• Denetim eksikliği

• Güvensiz ortam koşulları

En Yaygın İş Kazası Türleri

• Yüksekten düşme

• Ezilme ve sıkışma

• Elektrik çarpması

• Kesilme, delinme

• Kimyasal maddeye maruz kalma

• Yanma, patlama

• Kayma ve düşme

Gerçek Olay 1: Yüksekte Çalışma – Emniyet Kemeri Takılmadı

Olay: Bir inşaat işçisi, binanın 4. katındaki iskelenin dışına çıkarken emniyet kemerini takmadı. Denge kaybıyla yere düşerek ağır yaralandı.
Sebep: KKD kullanımı denetlenmemiş, çalışan eğitim almamış.
Önlem: Emniyet kemeri zorunlu hale getirilmeli, denetimler yapılmalı, iskelenin dışına çıkmak engellenmelidir.

Gerçek Olay 2: Kaygan Zemin – Uyarı Levhası Yoktu

Olay: Gıda üretim tesisinde bir çalışan, paspas yapılan alanda uyarı levhası olmadığı için kayarak bileğini kırdı.
Sebep: Uyarı eksikliği ve ihmalkâr temizlik prosedürü.
Önlem: “Dikkat Kaygan Zemin” levhaları kullanılmalı, temizlik saatleri dışındaki zamanlara alınmalı.

Gerçek Olay 3: Kimyasal Sıçrama – Gözlük Kullanılmadı

Olay: Laboratuvarda bir personelin çalıştığı asit kabı patladı ve gözlerine sıçrama oldu. Kalıcı görme kaybı yaşandı.
Sebep: Koruyucu gözlük takılmamış, kimyasalların saklama koşulları denetlenmemiş.
Önlem: Kimyasallarla çalışan herkes koruyucu gözlük ve yüz siperi kullanmalı. Depolama güvenliği sağlanmalı.

Gerçek Olay 4: Elektrik Paneli – Yetkisiz Müdahale

Olay: Elektrik teknisyeni olmayan bir personel, pano sigortasını değiştirmek istedi. Kısa devre sonucu elinde yanık oluştu.
Sebep: Görev tanımı dışı işlem, yeterli bilgilendirme yapılmamış.
Önlem: Elektrik müdahaleleri sadece yetkili personele verilmeli, panolar kilitli tutulmalı.

İş Kazalarını Önlemenin Temel Yolları

1. Risk analizi yapılmalı

2. KKD (kişisel koruyucu donanım) eksiksiz sağlanmalı

3. Çalışanlara düzenli iş güvenliği eğitimi verilmeli

4. Her birim için yazılı güvenlik prosedürleri oluşturulmalı

5. Denetimler periyodik ve sistemli yapılmalı

6. Uyarı levhaları görünür ve anlaşılır şekilde yerleştirilmeli

7. Kazalar sonrası “neden-sonuç” analizi yapılarak tekrar eden riskler ortadan kaldırılmalı

Unutmayın:

Kazalar kader değil, önlenebilir sonuçlardır.
İyi planlanmış bir iş güvenliği sistemi, işverenin sorumluluğunu azaltır, çalışanların güvenliğini artırır ve iş sürekliliğini garanti altına alır.